Αναδρομές: Τα 24 Χωριά (ΕΡΤ 1, 1985)

..........Τα 24 Χωριά (1)
...............Στη μνήμη του Κίτσου Μακρή

ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Το ντοκιμαντέρ «Τα 24 Χωριά» προβλήθηκε από την εκπομπή
«Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα» της ΕΡΤ 1 το 1985,
καθώς και τις δυο επόμενες χρονιές σε επανάληψη.

.
Έρευνα και κείμενο-σενάριο: Βασίλης Πολύζος
Σκηνοθεσία: Κώστας Φωτόπουλος
Δ/νση φωτογραφίας: Βαγγέλης Καραμανίδης
Μοντάζ: Κατερίνα Μαυροκεφαλίδου

.

Το κείμενο που έγραψα για την ταινία δημοσιεύτηκε
επίσης στο περιοδικό «ΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ», τεύχος 20ό,
Απρίλης-Μάης 1985, από όπου και οι εικόνες (επάνω).
Σημειώνω, ότι οι εικόνες αυτές είναι από το βιβλίο
του Κίτσου Μακρή ΗΛαϊκή Τέχνη του Πηλίου.
.

Η ανάρτηση αφιερώνεται στη μνήμη

του λαογράφου Κίτσου Μακρή
που η αμέριστη συνδρομή του

και οι πολύωρες συνεντεύξεις
που μου παραχώρησε στο 1985
στο σπίτι του στο Βόλο
στάθηκαν πολύτιμες
για τη δημιουργία της ταινίας.
Βασίλης Πολύζος 23.1.2011

«…το Πήλιο όρος, το πολυθρύλητο εις τους ποιητές, βουνό όχι τόσο υψηλό,
μήτε κορυφούμενο κωνικώς εις ύψος, αμή εκτεταμένο κατά μάκρος, ωσάν χτένι.
Αι άκραις του είναι κατάπυκναις από δένδρα μεγάλα όλο οξειές. Παρακάτω είναι
στολισμένο και με άλλα διάφορα δένδρα, μάλιστα με μεγάλους πλατάνους και
καστανιές… Πλειο παρακάτω είναι κατάφυτο από δένδρα διάφορα, κερασιές, μηλιές,
απιδιές, δαμασκηνιές, καρυδιές, συκές, αμπέλια και άλλα, μάλιστα από συκαμινές.
Μέσα εις αυτά τα κάρπιμα και επικερδή δάση φωλεύουν 24 χωριά…»
Δανιήλ Φιλιππίδη-Γρηγορίου Κωνσταντά, ΓΕΩΓΡΦΙΑ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗ, Βιέννη 1791.
.............................................................................................
Τα 24 Χωριά (1)
του Βασίλη Πολύζου
(αποσπάσματα από το κείμενο)

Πότε ήρθαν τα 24 χωριά να φωλέψουν μέσα σ’ αυτά τα κάρπιμα
και επικερδή δάση;
Την εποχή της Φραγκοκρατίας υπάρχει η Άνω και Κάτω Δρυανούβαινα,
η Σωτήρα, ο Λαύκος και τα Λεκόνια ή Λεχώνια.
Και ένα πλήθος μοναστήρια χτισμένα από το δωδ’εκατο αιώνα και δώθε:
η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, η Παναγιά η Μακρυνίτισσα, η Παναγιά
η Πορταρέα, το Μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου, το Μοναστήρι της Ράουσας
και πλήθος άλλα. Γύρω τους μικροί οικισμοί, τα χαμόσπιτα των ανθρώπων
που δουλεύουν στα μοναστηριακά κτήματα.

1397. Πενήντα τόσα χρόνια πριν πάρουν την Πόλη, οι Τούρκοι
έχουν πατήσει κιόλας τη Θεσσαλία. Μα θα μείνουν στον εύφορο κάμπο.
Δεν ανεβαίνουν στα βουνά. Φτάνουν στα καρπερά κτήματα του Άνω Βόλου.
Αρπάζουν τον παράδεισο των Λεχωνιών. Χτίζουν φρούρια στο Γόλο ή Βόλο.

Το Πήλιο γίνεται καταφύγιο για τους κατατρεγμένους χριστιανούς.
Διωγμένοι από το φόβο των πειρατών, κι άλλοι από την καταπίεση
των Βενετσιάνων, και τώρα από το σπαθί και το χαράτσωμα του Τούρκου,
έρχονται εδώ: από το θεσσαλικό κάμπο, από τον Αλμυρό και τη Δημητριάδα,
από τ’ Άγραφα και την Εύβοια. Συνάζονται γύρω στα μοναστήρια.

«Όταν κυριεύθη ο τόπος αυτός από την κραταιάν βασιλείαν των Τούρκων
εσυνήχθησαν και έκτισαν οσπήτια οι άνθρωποι τριγύρω της Εκκλησίας
και ολίγον ολίγον εσυγκροτήθη αρκετή πόλις…»
Βίος Οσίου Γερασίμου (Δες, Γιάννη Κορδάτου, Η Επανάσταση
της Θεσσαλομαγνησίας στο 1821).

16ος αιώνας. Γένεση των χωριών του Πηλίου
…………………………………………………………………

(Θα συνεχιστεί)