ΜΕΤΕΩΡΑ, οδοιπορικό για μια ταινία (3), ΕΡΤ-1, 23-12-84, 22-12-85

                Βασίλης Πολύζος
   METEWPA
          κείμενο για μια ταινία (3)
συνέχεια από τις προηγούμενες αναρτήσεις (13.4./15.4.14)


               ΑΠΡΑΓΜΩΝ ΒΙΟΣ - ΖΗΤΕΙΑ

Tα Μετέωρα, όπως όλα τα ορθόδοξα
μοναστήρια της Ανατολής, παρουσίαζαν
πνευματική ομοιογένεια μεταξύ τους.
Οι σκοποί και τα ιδεώδη που υπηρετούσαν
ήταν κοινά: Η «άρνησις του κόσμου», η
«νέκρωσις της σαρκός», η «ιερά ησυχία»,
ο «θεωρητικός και απράγμων βίος».
Όπως επιγραμματικά διατύπωσε ο πατριάρχης
Ιερεμίας Β΄ που πέθανε στα 1595, οι μοναχοί
«έργον έν έχουσιν, το εξυμνείν Θεόν και την
αυτών εμπόνως ζητείν σωτηρίαν».

Από τον 17^ο αιώνα, με την υποστήριξη των
ηγεμόνων της Βλαχίας και της Μολδαβίας,
οι μονές των Μετεώρων απόχτησαν πλούσια
μετόχια στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Πολύ συχνά, αντιπρόσωποι των μοναστηριών
επιχειρούσαν μεγάλες περιοδείες, «χάριν
ζητείας και ελέους», στις ρουμανικές χώρες
και στη Ρωσία. Ο θεσμός της «ζητείας»
αναπτύχθηκε στα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Έφερνε σημαντικά εισοδήματα στις μονές.
Δύο ή τρεις μοναχοί, οι λεγόμενοι «ταξιδιώται»,
εφοδιασμένοι με «άγια»⁵ λείψανα ή
«θαυματουργές»⁶ εικόνες  ξεκινούσαν για
πολύμηνες περιοδείες σε πόλεις και χωριά
«χάριν αγιασμού των πιστών». Εξομολογούσαν
τους πιστούς, έκαναν αγιασμούς στα σπίτια
και καλούσαν τους πιστούς να εγγραφούν στα
κατάστιχα των εισφορών υπέρ της μονής
«ο μεν δια πρόθεσιν, ο δε δια σαρανταλείτουργον,
ο δε δι’ αδελφάτον, ο δ’ άλλος καθώς ευπορεί».

συνεχίζεται



παραπομπές 5 και 6
στις δύο αυτές λέξεις τα εισαγωγικά δικά μου

εικόνα τίτλου
εικαστική σύνθεση του Θανάση Κοσμίδη