Βασίλης Πολύζος
METEWPA
κείμενο για μια ταινία (2)
συνέχεια από την προηγούμενη ανάρτηση (13.4.14),
ΚΟΙΝΟΒΙΑ
Mε το πέρασμα του χρόνου οι αρνητές αυτοί
της κοινωνίας δημιουργούν τη δική τους
μοναστική πολιτεία. Με τον ιδιότυπο πολι-
τισμό της. Η πρώτη οργανωμένη μοναστική
κοινότητα είναι η σκήτη της Δούπιανης
το 12ο αιώνα. Στα 1333 οργανώθηκαν σε
κοινόβιο οι ασκητές που είχαν εγκατασταθεί
στο βράχο του Αγίου Στεφάνου. Στα 1344
άρχισε η οργάνωση του κοινόβιου του Μεγάλου
Μετέωρου. Κτίτορας και κοινοβιάρχης ο μοναχός
Αθανάσιος ο Μετεωρίτης. Ήρθε εδώ από το
Αγιονόρος και εφάρμωσε στο Μεγάλο Μετέωρο
το αυστηρό τυπικό των αγιορείτικων μοναστηριών.
ΜΟΝΗ ΒΑΡΛΑΑΜ
Mια σκάλα με σχεδόν διακόσιες βαθμίδες
μας ανεβάζει στο σιδερένιο πυλώνα της Μονής
Βαρλαάμ. Η σκάλα κατασκευάστηκε το 1923.
Πρωτόγονο ασανσέρ το πλεχτό καλάθι, ανέβαζε
από το 1563, που πρωτοέγινε, μέχρι το 1922,
τους μοναχούς και τους επισκέπτες της μονής,
που έκλειναν τα μάτια μουρμουρίζοντας
προσευχές. Ο επίσκοπος Γεράσιμος Ράσκας,
που επισκέφτηκε στα 1776 το μοναστήρι,
γράφει σε δεκαπεντασύλλαβους, ομοιοκατά-
ληκτους στίχους, τα εξής ενδιαφέροντα. Σε
δημοτική:
Ερχόμενος στου Βαρλαάμ,
θωρώ το ύψος πώχει
κι από τον φόβο μ’ έλεγα
δεν ανεβαίνω, όχι!
Και κατεβάζουν το σχοινί
το δίκτυ και με βάζουν
και δένοντας τα μάτια μου
έτσι και μ’ ανεβάζουν. 3
Τώρα το δίχτυ, λειτουργώντας με ηλεκτρισμό,
ανεβάζει ζαρζαβατικά και είδη μπακαλικής,
φερμένα από την Καλαμπάκα. Επισκέπτες
και μοναχοί, χωρίς εξαίρεση, προτιμούν τη
σκάλα. Και δεν έχουν άδικο.
Η μονή στη σημερινή της μορφή χτίστηκε
από τους αδελφούς Αψαράδες, που ήρθαν
εδώ στα 1517. Οι Αψαράδες έχτισαν το
Καθολικό της μονής, στο όνομα των Αγίων
Πάντων, το γηροκομείο, το εκκλησάκι
των Τριών Ιεραρχών και το παλιό μαγειρείο.
Το Καθολικό χτίστηκε στα 1542. Είναι
σταυροειδής, αγιορείτικος τύπος εκκλησίας
με δύο τρούλους. Ο κύριος ναός και το ιερό
ιστορήθηκαν από τον φημισμένο ζωγράφο
Φράγγο Κατελάνο στα 1548. 4
Τέσσερις κίονες υποβαστάζουν με τόξα τον
τρούλο. Ένα σύστημα καπναγωγών στο
θόλο χρησίμευε ταυτόχρονα σαν πρωτόγονο
καλοριφέρ, κρατώντας ζεστούς τους τοίχους
τις νυχτερινές ώρες που έσβηνε η φωτιά.
συνεχίζεται
παραπομπή 3
Η αναφορά στο ποίημα αυτό είναι από το βιβλίο
της Θεοτέκνης Μητσικώστα, Το πέτρινο δάσος των Μετεώρων,
1984, 101.
παραπομπή 4:
Για τον ξακουστό θηβαίο αγιογράφο Φράγγο Κατελάνο
(16ος αι.) δες περισσότερα και στην ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΕΘΝΟΥΣ (Εκδοτική Αθηνών, 1974, τομος Ι΄)
εικόνα τίτλου
εικαστική σύνθεση του Θανάση Κοσμίδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου