Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Ο Κώστας Κρεμμύδας μιλάει για την Κρεολή Σελήνη


Ανάμεσα στο κόκκινο της Κρεολής και στο Σ της σελήνης
του Κώστα Κρεμμύδα

Κρεολή καλείται μια πρώην πίτζιν γλώσσα, ένας απλοποιημένος
αυτοσχέδιος τρόπος επικοινωνίας, ένα είδος «γλώσσας του σώματος»
εν εξελίξει. Οι κρεολές είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα
ποικιλίας γλωσσών που εξελίσσονται/διαμορφώνονται
χάρη στη μεταξύ τους επαφή. Κι εδώ ερμηνεύω/προσδιορίζω
την επιλογή του τίτλου στο νέο βιβλίο του Βασίλη Πολύζου· ένα αίτημα
δηλαδή απλουστευμένης και συνάμα πολύπλοκης, άρα απαιτητικής
ποιητικής/καλλιτεχνικής λειτουργίας: «τόσα μηνύματα στέλνει
η σιγανή βροχή/ κι ο άνεμος γράφει κάθε μέρα στο πρόσωπό μου/
είμαι ένα συναξάρι/ είμαι η βαϊοφόρος/ είμαι η γραφή πάνω στην άμμο/
που δεν πρόλαβες να διαβάσεις». Κατά τη γνώμη μου ο τίτλος «Κρεολή Σελήνη»,
ως προς το πρώτο σκέλος του υποδηλώνει μια ανάγκη δημιουργίας
νέας γλώσσας, καινούριας επικοινωνίας σ’ αυτό το δίπολο του δημιουργού
με τον αναγνώστη.

Από την άλλη, η εμφανής αριστοκρατική διάσταση της ποίησής του
–ο Πολύζος θεωρώ πως γράφει για μυημένους και πείσμονες αναγνώστες,
παρά για όσους πρόκειται να μυηθούν– ενδεχομένως να μας φέρει
στο νου και τους Κρεολούς αριστοκράτες στα χρόνια της ισπανικής
κυριαρχίας στη Λατινική Αμερική.

Στα δικά μου όρια βέβαια, η «Κρεολή» συμβόλιζε απλώς την
αίγλη της θαλαμηγού του Νιάρχου και τα καπρίτσια της τότε
διεφθαρμένης άρχουσας τάξης, επί χούντας.

Με το δεύτερο συστατικό «Σελήνη» ερμηνεύω την ανάγκη ενός
ρομαντικά φορτισμένου προσδιορισμού που πάντα σηματοδοτούσε
η κρυφή γοητεία του φεγγαριού: «το καλοκαίρι εκείνο μέτρησα/
τρία ολόγιομα φεγγάρια».

Να σημειώσω καταρχήν τη διαλεκτική σχέση και συνέχεια
της δουλειάς του, καθώς ο κατά κόσμον Βασίλης Πολύζος,
και ο blogger Αιμίλιος, φιγουράρουν σήμερα, τόσο στο εισαγωγικό/
συνδετικό των προηγουμένων μαδριγάλι της σελίδας 9, –
πρωτοσυναντήσαμε την κρεολή Σελήνη στη συλλογή «ηλιακό
ποδήλατο» του 2003–, όσο και στη σελίδα 24 της νέας
συλλογής, με τον Αιμίλιο να συναναστρέφεται(;) την όμορφη
Χριστίνα(;) κατά την Κρίστα Μπελ της Νορμανδής ηρωίδας του.
Ας μου επιτραπούν οι όποιες αυθαίρετες αναγνώσεις/
παρανοήσεις αφού ούτως ή άλλως στην ποίηση του Πολύζου
υπάρχει άπλετος ζωτικός χώρος για προσωπική ερμηνεία,
κατανόηση, συμμετοχή, αναζήτηση και απόλαυση. Άλλωστε
νομίζω ότι είναι στην αντίληψή του αυτού του είδους
οι παραποιήσεις/παιχνιδίσματα, αφού επιδιώκει να κάνει κάθε
φορά τον αναγνώστη συμμέτοχο, κι όχι απλό αποδέκτη των όσων
ποιητικά καταθέτει.

Ως προς τις εναλλαγές/τεχνοτροπίες της ποίησης
θα διακινδυνεύσω μια διασταλτική προσέγγιση των ορισμών
του Θρασύβουλου Σταύρου και θα κάνω λόγο για σχήμα
Υπερβατό ή Διασκέλισμα: όταν δηλαδή ο ένας στίχος συνεχίζεται/
επαναλαμβάνεται, για να δοθεί έμφαση και να ολοκληρωθεί
το νόημα, (ή το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα), σε δεύτερο ή
σε τρίτο στίχο. Έξοχο παράδειγμα το ποίημα «Άμστερνταμ»
της σελίδας 23 και το παιχνίδι με τις εκδόσεις Penguin:
περνάει το τραμ/ με νωπά τα σημάδια του Άμστερνταμ//
στο παράθυρο/ μια κοπέλα σε μπλε τεχνοτροπία/ διαβάζει ποίηση
πιγκουίνου// περνάει το τραμ/ με νωπά τα σημάδια
του Άμστερνταμ// στο παράθυρο/ μια καλόγρια σε τεχνοτροπία
πιγκουίνου/ διαβάζει μπλε ποίηση// επάνω μου περνάει το τραμ/
με νωπά τα σημάδια του Άμστερνταμ// στο παράθυρο/ ένας
πιγκουίνος σε τεχνοτροπία ποίησης/ διαβάζει μια μπλε κοπέλα
Τώρα, ας κάνουμε το συσχετισμό (ενδεχομένως επίσης αυθαίρετο)
της μπλε κοπέλας με την Κρίστα Μπελ της σελίδας 25. Μια και μιλάμε
για σχήματα ας σημειώσουμε επίσης και την ακροστιχίδα με την οποία
καταπιάνεται συχνά στις ποιητικές του συλλογές ο Πολύζος, κι εν
προκειμένω το ποίημα της σελίδας 46 όπου οι ασκήσεις ύφους πίσω
από το παρμπρίζ μπορεί να χαράξουν σε γραμμική Α΄ διαλογής
το γράμμα V με καταληκτικά τη Βούλα λατινιστί και την
ακρόαση: VORTEX.

Τη θέση της χιουμοριστικής/(αυτό)σαρκαστικής –σχεδόν
αποδομητικής– διάθεσης των προηγούμενων συλλογών
καταλαμβάνει, εδώ, η νοσταλγία: μα τη νοσταλγία της κίνησης,
ο απόμακρος ερωτισμός, η ηδονή και η γλυκιά αποστασιοποίηση
όχι ως προς το συμβάν αλλά ως προς το χρόνο της τέλεσής του:
«κάποτε κοίταζα με άλλα μάτια», ή «κράτησα την ανάσα μου/
όσην ώρα στο φως/ ο πευκώνας/ έβλεπε όνειρα», ή
«θυμόμαστε μόνο τις μέρες/ που η Λίβια έπαιζε με τον ήλιο/
στο λόφο τον παλατίνο». Δε λείπουν κι εδώ τα έως υπερβολής
παιχνίδια: φιλιά φιλιά/ kisses kisses/ στα χαμόκλαδα
φτεροκοπούσαν κίσσες
, αλλά το κράμα ερωτικό-τραγικό-ειρωνικό
νομίζω ότι κυριαρχεί: αυτά τα πουλιά/ δεν ταιριάζουν/
στον τοίχο του σαλονιού
.

Δεν ξέρω αν είναι δόκιμο και εύστοχο λογοτεχνικά
να προσδιορίζουμε την ποίηση με το απλό αλλά συνάμα περιεκτικό
επίθετο «γλυκύς». Όπως περίπου και τις κοπέλες, όπου ο
χαρακτηρισμός «γλυκιά» παραμένει ασφαλής πάντα για ένα
πρώτο κοίταγμα. Κι όμως, παρά τον όποιο κίνδυνο
απλουστεύσεων, αλλά και εκπλήξεων που είμαι βέβαιος ότι
κρύβει η δεύτερη και τρίτη ανάγνωση του βιβλίου του, θεωρώ
ότι ο χαρακτηρισμός «γλυκιά ποίηση» είναι περιεκτικός και
καίριος. Συχνά αισθανόμαστε την ανάγκη της απόλαυσης,
της ονειροπόλησης, της αισθαντικότητας, κάτι σαν τα παλιά view
master των παιδικών μας χρόνων. Φτάνουν οι (δήθεν)
πειραματισμοί, οι υπονοήσεις και τα ασυνάρτητα ενδόμυχα.
Ίσως γι’ αυτό να είναι η ώρα, μέσα από τις αλλεπάλληλες
εικόνες, τις όμορφες φράσεις: η ωραιότης των αστραγάλων,
ιερουργίες της άνοιξης, δάκρυ πεύκου, χημικά φιλιά, υπερόπτες
μηροί
, τα (σ.σ. δυστυχώς επίκαιρα λόγω του τραγικού
Φουκουσίμα) μπεκερέλ του γυμνού, μέσα από ρομαντικά
συνταιριασμένα ρήματα: να μπουμπουκιάσουν στο φράχτη,
κοιμήθηκε η θάλασσα στην αγκαλιά σου, κρατάει αχνό τον ήλιο
επάνω μας, η Μαγδαληνή κομίζει μύρα/ προ του ενταφιασμού μου,
να συνάξουμε τα χαρισματικά του επίθετα όπως: αναγερτή,
συλλεκτική γυναίκα, ασελγείς πασχαλιές, ευαίσθητη υγρασία
γυναικός, υπαινιγμούς ηδονής
, τα εντέχνως διατυπωμένα μέρη
του λόγου: «οι σχεδόν γάτες», ή άσε τον ήλιο να μ’ απλώσει/
τοιχογραφία του έρωτα/ όπως τότε
, μέσα από εύστοχες
παρομοιώσεις: «το φως γλιστράει ανάμεσα/ στις πευκοβελόνες τους/
σαν χέλι», ή «τώρα η Σελήνη μου/ βγάζοντας τ’ ασημένια
πέδιλά της/ θα λυθεί στα νερά του καθρέφτη», ίσως λοιπόν
είναι η ώρα να χαρούμε δίχως μεταμοντέρνες ενοχές
τους στίχους: «με το άνθος του καλαμποκιού/ το χνούδι σου
φυτρώνει επάνω μου», ή «ξανά και ξανά/ μια πρόβα βροχής/
στο έρημο πάρκο».

Όχι πως λείπει η τραγικότητα, ή για το πω αμβλυμμένα
«μια πικρή ματιά» από την ποίησή του: κι όμως απλώναμε τα χέρια
να την αγκαλιάσουμε/ μέσα από το παράθυρο
, ή κρατούσε δυο
φτερά τυλιγμένα σε σελοφάν
, ή, «ποιος θα σε φροντίσει είπε/
σε λίγο ξημερώνει/ θα χαθούμε», ή «θα διαβάσουν/ το τελευταίο σου
μήνυμα/ με υπαινιγμούς λουλουδιών». Όμως σχεδόν
αμέσως ο Πολύζος φαίνεται πως ξορκίζει το κακό του συμβατικού
ρομαντισμού: «παρακαλώ όχι μελό/ όχι ήμαρτον θε μου»,
συνδέοντας πεταλούδες με στενογραφία, τις ρίμες με τα ψίχουλα
που πετούσαμε στην άμμο για τα σπουργίτια, τα ψηφιδωτά
κορίτσια στο ξωκλήσι, με τα φούξια χείλη τύπου μέριλιν
σε ακρυλικό. Αποδεικνύοντας το ανεξάντλητο των ελληνικών
λόγων και της ποιητικής τέχνης. Εκεί ανάμεσα στο συγκεκριμένα
αόριστο και στο νεφελωδώς προσδιορισμένο:
σε μια παραλία απέριττη/ 9-11 π.μ. και 5-7 μ.μ. γεμάτη
καλοκάγαθους συνταξιούχους, 20 ιουλίου του προφητηλιού
,
για παράδειγμα, καταφέρνει «μικρά θαύματα να γίνονται/ κάθε
μέρα// Αρκεί να φυσήξει αύρα λεπτή/ κι οι λεμονιές
στον κήπο/ θα ψιθυρίσουν δεκαπεντασύλλαβο». Τα ποιήματα
τουλάχιστον συνθέτουν τέλειους κόσμους και προσφέρονται
απλόχερα για αλχημείες, πλάνες, ενατενίσεις, και το κυριότερο:
για πολλαπλές αξιοποιήσεις του νου, της ψυχής και της ζωής μας.
Για τα πολλά απαραίτητα που οφείλουμε να διασώζουμε
σε δίσεκτα χρόνια, όπως τα δικά μας.
Κώστας Κρεμμύδας, Στοά Βιβλίου Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

*Ο Κώστας Κρεμμύδας είναι ποιητής και εκδότης
του περιοδικού Μανδραγόρας

Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Μια παρουσίαση




Ευχαριστώ για τη μεγάλη συμβολή τους
στη χθεσινή παρουσίαση της Κρεολής Σελήνης
στη Στοά του Βιβλίου:
την ποιήτρια Μαρία Ροδοπούλου
τον ποιητή Κώστα Κρεμμύδα
τον συγγραφέα Δημήτρη Παπαχρήστο
και τον σκηνοθέτη Μηνά Ταταλίδη
Ήταν όλοι τους υπέροχοι.
Τούς αφιερώνω
ένα από τα ποιήματα της Κρεολής Σελήνης
που διάβασε με τη συναρπαστική φωνή της
στην εκδήλωση
η Μαρία Ροδοπούλου

τέλειος κόσμος

το καλοκαίρι εκείνο ήταν
ένα μικρό χάρτινο ατμόπλοιο
με το όνομα οντέσσα
ήταν μια παραλία απέριττη
9-11π.μ. και 5-7μ.μ. γεμάτη
καλοκάγαθους συνταξιούχους
στο ενδιάμεσο έβγαινε ως την άκρη
της αμμουδιάς μια γάτα ολόμαυρη
που τη φωνάζαμε ναόμι
επίσης ένας σκύλος κανελής
που όπως μάθαμε γαύγιζε μόνο
όταν άκουγε μπομπ ντύλαν
το πιο αξιοσημείωτο συνέβη
20 ιουλίου του προφητηλιού
όπου κλειδώθηκε στην τουαλέτα
η γηραιά κυρία γερτρούδη εκ γλασκώβης
παρέα μ’ έναν πάστορα αγγλικανό
κατά τα άλλα
τα μεσημέρια τρώγαμε
πράσινες πιπεριές τηγανητές
τα βράδυα συζητούσαμε
πάουλο κοέλιο
κάποιος στο διπλανό τραπέζι
έκανε αλχημίες κόκκινου
πάνω σε μαύρο
βγάζοντας φούξια χείλη
τύπου μέριλιν σε ακρυλικό

το καλοκαίρι εκείνο μέτρησα
τρία ολόγιομα φεγγάρια


Βασίλης Πολύζος
τέλειος κόσμος
από το βιβλίο Κρεολή Σελήνη
εκδ. Απόπειρα 2010

3 φωτογραφίες
από την παρουσίαση της Κρεολής Σελήνης
στη Στοά του Βιβλίου
28 Απριλίου 2011
Στην 1η φωτο. επάνω
από αριστερά προς τα δεξιά
ο Δημήτρης Παπαχρήστος
η Μαρία Ροδοπούλου
ο Κώστας Κρεμμύδας
και ο Μηνάς Ταταλίδης
Στη μεσαία φωτο.
η Μαρία Ροδοπούλου
αναπολεί έναν τέλειο κόσμο
και ο Κώστας Κρεμμύδας συσκέπτεται
με τον Μηνά Ταταλίδη.
Στην τρίτη φωτο.
ο Βασίλης Πολύζος στο βήμα.

Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

Η αμμουδιά του Απρίλη



.
Μαρία Γ.
αφιέρωση

Πάει τόσος καιρός.
Τόσοι κάκτοι.
Έτη φωτός, έτη σκότους.
Στο δίχτυ του ήλιου το γυμνό κορμί της.
Τραγούδια σβησμένα στο παλίμψηστο.
Το πρόσωπό της δεν εστιάζει.
Τα χρώματά της σε διάχυση:
[Το αλαβάστρινο. Το κρινένιο. Το παπαρουνί.
Το νέρινο. Των χλωρών σταχυών. Των δακρύων.
Του ίσκιου σε βαθύ ουρανό.
Του σφυγμού στο ανοιχτό κοχύλι.
Της σιωπής.]

Τα λόγια της αιωρούνται απαλά, χωρίς ήχο,
—νιφάδες χιονιού στην παγωμένη λίμνη.
Μιλάει για τα σημάδια που αφήσαμε
στην αμμουδιά του Απρίλη;
Για το βιαστικό ηλεκτρισμό των χειλιών μας
στη γωνιά της καφετέριας;
Για την ξαφνική έκρηξη της βροχής
στον κόρφο μιας βιολέτας;

Τα λόγια της φτάνουν απαλά, χωρίς ήχο,
χωρίς νόημα.

Μαρία Γ., ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από το βιβλίο Επίλογοι και άλλα Κεκραγάρια
εκδ। Εριφύλη 1999

"της σιωπής", εικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2011

Σάββατο 23 Απριλίου 2011

φαγκότο με ράμφος / υαλογράφημα




φαγκότο με ράμφος

τι πρωινό κι αυτό
ανάμεσα σε δυο απέραντες σκιές
μία εκ δεξιών και μία εξ ευωνύμων
όταν έπεσε η τάση των ονείρων στο μηδέν
κι έτρεχαν τα αινίγματα πλημμύρα απ’ το πατάρι
όπου είχα στοιβάξει ένα τσούρμο θεούς
δεμένους πισθάγκωνα δίπλα στο θερμοσίφωνο
(ήταν ανυπόφορη η αυθάδεια
κι η γεροντική τους βουλιμία
προ του εγκλεισμού τους)
τους κατέβασα μουσκεμένος ως το κόκαλο
και πού να βρω τόπο να τους βολέψω
τόσα βιβλία φύτρωναν ήδη μέσα μου
ασφυκτικά δάση βροχής
κλωνάρια κατάφορτα με θηλές
που δεν τις ευλόγησαν στόματα νηπίων


στην κουζίνα
η γάτα είχε τα μάτια του πατέρα μου
γεμάτα πρωινές δοξολογίες
γαλανούς ψαλμούς που ταξίδευαν
δίπλα στο ρυάκι
σε δρόμους φρυγικούς
με το γραμμόφωνο να παίζει Μαρσύα και Ύαγνι
μικρές δίνες γύρω από ένα παιχνιδιάρικο άχυρο

στον κήπο
ανά μέσον του σκότους
και ανά μέσον του φωτός
ο συλλέκτης μικρών αγγέλων
μάζεψε όλα τα κοτσύφια
πετώντας ψίχουλα στον αέρα

δυστυχώς
δεν έμαθα ποτέ
τη νοηματική γλώσσα των πουλιών

φαγκότο με ράμφος , από τα ποιήματα προς ρωμαίους
© Βασίλης Πολύζος 2002

υαλογράφημα, μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2004

Πέμπτη 21 Απριλίου 2011

Τοιχογραφία / Ιαμβικά Εξάστιχα (2)



Ιαμβικά Εξάστιχα Ιωάννου Δαμασκηνού (2)


Ήχος Πλάγιος Πρώτος (Υποδώριος)

Θρηνωδός εί συ και φιλοικτίρμων άγαν,
αλλ’ εις τα πολλά και χορεύεις ευρύθμως.
Ο μουσικός νους, ον εγνώρισεν τέχνη,
τίς η παρεκκλίνουσα κλίσις πλαγίων;
Πέμπτον σε τάξις, αλλά πρώτον του μόνου
έχει σε και λέγει σε, πρώτε πλαγίων.

Ήχος Πλάγιος Δεύτερος (Υπολύδιος)

Έκτος μελωδός, αλλ’ υπέρπρωτος πέλεις,
ο δεύτερος συ των μελών δευτερεύων.
Τας ηδονάς συ διπλοσυνθέτους φέρεις
του δευτέρου πως δευτερεύων δευτέρως.
Σε τον μελιχρόν, τον γλυκύν, τον τέττιγα,
τον εν πλαγίοις δεύτερον τις ου φιλεί;

Ήχος βαρύς (Υποφρύγιος)

Οπλιτικής φάλαγγος οικείον μέλος
ο του βάρους συ κλήσιν ειληφώς φέρεις.
Ήχον τον απλούν, τον βάρους επώνυμον,
ο τους λογισμούς εν βοαίς μισών φιλεί.
Ανδρών δε άσμα δευτερότριτε βρέμεις.
Ών ποικίλος δε, τους απλούς έχεις φίλους.

Ήχος Πλάγιος Τέταρτος (Υπομιξολύδιος)

Ήχων σφραγίς τέταρτε συ των πλαγίων,
ως εν σεαυτώ παν καλόν μέλος φέρων.
Ανευρύνεις συ τους κρότους των ασμάτων,
ήχων κορωνίς ως υπάρχων και τέλος.
Ως άκρον εν φθόγγοις τε και φωνών στάσει
άκρον σε φωνής δις σε καλώ και τέλος.

Ιωάννου Δαμασκηνού, Ιαμβικά Εξάστιχα για τους Οκτώ Ήχους

τοιχογραφία, μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2005

Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Ιαμβικά εξάστιχα περί των Οκτώ Ήχων / Pilgrims


Ιωάννου Δαμασκηνού, Ιαμβικά Εξάστιχα
(περί των Οκτώ Ήχων)

Ήχος Πρώτος (Δώριος)

Τέχνη μελουργός, σους αγασθείσα κρότους,
πρώτην νέμει σοι τάξιν, ώ της αξίας!
Ήχος ο πρώτος μουσική κληθείς τέχνη
πρώτος παρ’ ημών ευλογείσθω τοις λόγοις.
Τα πρώτα, πρώτε, των καλών λαχών φέρεις,
πρωτεία νίκης πανταχού πάντων έχεις.

Ήχος Δεύτερος (Λύδιος)

Καν δευτέραν είληφας εν τάξει θέσιν,
αλλ’ ηδονή πρώτη σοί τω μελιρρύτω.
Το σον μελιχρόν και γλυκύτατον μέλος
οστά πιαίνει, καρδίας τ’ ενηδύνει.
Σειρήνες ήδον δευτέρου πάντως μέλη.
Ούτω πράως σοι ρει μελισταγές μέλος.

Ήχος Τρίτος (Φρύγιος)

Ει και τρίτος εί, πλην προς ανδρικούς πόνους
σύνεγγυς εί πως του προάρχοντος, Τρίτε.
Άκομψος, απλούς, ανδρικός πάνυ, Τρίτε,
πέφηνας όντως, και σε τιμώμεν, Τρίτε.
Πλήθους κατάρχων ισαρίθμου σοι, Τρίτε,
πλήθει προσήκεις προσφυώς ηρμοσμένω.

Ήχος Τέταρτος (Μιξολύδιος)

Πανηγυριστής και χορευτής ων φέρεις
τέταρτον εύχος μουσικωτάτη κρίσει.
Συ τους χορευτάς δεξιούμενος πλάττεις,
φωνάς βραβεύεις, και κροτών εν κυμβάλοις.
Σε τον τέταρτον ήχον ως ευφωνίας
πλήρη, χορευτών ευλογούσι τα στίφη.

(συνεχίζεται)

Pilgrims, μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2004

Τρίτη 19 Απριλίου 2011

Η Κρεολή Σελήνη πάνω απ' το Μπελέμ



.....................................


Ώρες παράλληλες με το νοτιά

ονειρεύτηκα μια κρεολή Σελήνη

κι ένα μπαλκόνι με τορνευτά κάγκελα

πάνω απ' τη θάλασσα

όπου ρεμβάζω

την ανεκλάλητη ευτυχία των ψαριών

Βασίλης Πολύζος
μαδριγάλι
(απόσπασμα)
από το Ηλιακό Ποδήλατο
ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2003

Η Κρεολή Σελήνη πάνω απ' το Μπελέμ
εικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2009

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

Τ' αηδόνι κι οι ρινόκεροι, βυζαντινό χρονικό / τιμώντας τον Μανώλη Χατζημάρκο









Σημείωση: Το κείμενό μου αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε το Μάρτη του 1983 στο "Στρέφη" φύλλο ३, από όπου και το σκανάρισα. Τα γεγονότα που περιγράφονται είναι πέρα για πέρα αληθινά. Τη διήγηση του Μανώλη Χατζημάρκου ¨Θάνατος παληκαριού" την είχα περιλάβει ως ένθετο στο κείμενο, αυτολεξεί από μαγνητοφωνημένη συνέντευξη που του είχα πάρει το 1983. Βασίλης Πολύζος

Σάββατο 16 Απριλίου 2011

Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

σε βάθος χρόνου / φωνογράφος



ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ

μα όλα είναι επίπεδα
είπε ο Αιμίλιος
και μεταξύ δύο σημείων
του ναι και του ναι
συντομότερη η ευθεία

yessir
we are all greeks
κατά Shelley
εγώ δε λέγω υμίν
ότι ου πας στιχουργός
εισελεύσεται εις την βασιλείαν
επί πώλου όνου
χωρίς πιστωτική κάρτα

τόσοι νεκροί προ των πυλών
τόσοι νεκροί χωρίς παρκόμετρο
τόσοι νεκροί ενώπιον
παλαιού φωνογράφου
όπου ο σκύλος οσφραίνεται
με αγαλλίαση
τη φωνή του Κυρίου του

Βασίλης Πολύζος, σε βάθος χρόνου
από την «Επιστροφή στη Διζιλάνδη»
© Βασίλης Πολύζος 2003-2004

φωνογράφος, μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2011

Κυριακή 10 Απριλίου 2011

Κρεολή Σελήνη, Flamenco


όταν ξεχάσουμε

όλες τις δοσμένες λέξεις

και λογιστούμε

πτωχοί τω πνεύματι

θ' αξιωθούμε απέναντι

στην αγριεμένη θάλασσα

ανεμίζοντας μια κάπα ταυρομάχου

ν΄απαγγείλουμε

το πρώτο μας ποίημα

.................


flamenco

(απόσπασμα)

ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου

από το βιβλίο Κρεολή Σελήνη

Απόπειρα 2010

Σάββατο 9 Απριλίου 2011

α, κύριε, κύριε μαλακάση, είπε ο Αιμίλιος, ποιος θα βρεθεί να μας δικάσει!

Θέμα: η γελοιότητα και η μιζέρια των μηδενικών, είπε ο Αιμίλιος. Καμιά σχέση με τον ποιητή Μαλακάση.

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

Canterbury




Canterbury

to my friend Geoffrey Chaucer

the old rascal


ποιά εκδοχή ανέμου

που αλλάζει ώρα με την ώρα

να κρατήσω για το ταξίδι μου

στον αντίλαλο των βιτρό;


Kyrie

Gloria

Agnus Dei

πάνε κιόλας τόσες μέρες

που αφήσαμε πίσω μας τα πράσινα λιβάδια

με τις απαλές γυναικείες καμπύλες

τις ήμερες αγελάδες

τα μονοκέρατα αλογάκια


tempus fugit


στον κεντρικό πεζόδρομο

ένα λουστράκι ονόματι Θωμάς

γυάλισε τα παπούτσια της ωραίας Ελένης

αντί πινακίου φακής

δίπλα του ο δήθεν βιολιστής

έπαιζε μεταγλωτισμένους θρύλους


ας μου συχωρεθούν οι αμαρτίες μου

είπε

χτες πλάγιασα με μια καλόγρια

κι αύριο με περιμένει η κυρά στο Μπαθ

amor vincit omnia


Βασίλης Πολύζος, Canterbury

ένα ποίημα από τη συλλογή «προς ρωμαίους»

© Βασίλης Πολύζος 2003-2004

Canterbury Cathedral, Stained Glass

a photo by Vassilis Polyzos


Arcita and Palamon looking at Emily in her Garden:

(The Boccaccio – Chaucer Connection)

Κυριακή 3 Απριλίου 2011

Αναδρομές: Η Κίτρινη Αποθήκη (3), ΕΡΤ 1, 25.11.1984, 27.10.1985 / ακρόπρωρο


Η ΚΙΤΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΗ (3)

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Το αίμα αυτό δε θα χυθεί ανώφελα. Θα ποτίσει το δέντρο
της λευτεριάς. Για κάθε πατριώτη που χάνεται, δέκα άλλοι
θα πάρουν τα όπλα και θα βγουν στο Βουνό. Έξι χιλιάδες
αντάρτες πέρασαν από τις τάξεις του 54 Συντάγματος
στη διάρκεια της δράσης του. Οι πολεμικές τους επιχειρήσεις
στο Πήλιο και τη Στυλίδα, οι μάχες της σοδειάς στα Φάρσαλα
και το Δεμερλί, τα σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή
Λαμίας-Δομοκού, Λάρισας-Τεμπών από τις 10 ως τις 18
Οκτώβρη του ’44 –όλα αυτά στοίχισαν τρομερές απώλειες
στον εχθρό.

ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ

Βόλος
Μάης ’44
Έπεσαν:
Νίκος Τζόβενος
Λευτέρης Μπαλτσαβιάς
Χρίστος Δεσποτόπουλος
Γιάννης Καγιάφας
Παύλος Κεντίογλου
Σάββας Χυτήρογλου
Θεμιστοκλής Στήλας
……………………………………………………………………………
Βόλος
Νεκροί εκατοντάδες

Δράκια
Νεκροί 114

Μηλιές
Νεκροί 56

Ορμάν Μαγούλα
Νεκροί 40

Αλμυρός
Νεκροί 35

Αλόννησος
Νεκροί 9

Ευξεινούπολη
Νεκροί 6

ΓΥΡΙΖΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ
Και να!
ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΑΔΕΡΦΙΑ
ΓΥΡΙΖΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ

Σαράντα τέσσερα, 19 του Οκτώβρη

Α π ε λ ε υ θ έ ρ ω σ η!

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ
Γωνία Γαζή και Κρίτσκη
Η παλιά καπναποθήκη ορθώνεται στον ήλιο
Απ’ τα μακρόστενα παράθυρα
Μπορείς να δεις τον ουρανό
Και τα πουλιά που ’ρχονται να φωλιάσουν
Κάτω απ’ το γείσωμα της στέγης

Ο χρόνος ξέπλυνε από τους τοίχους
Τα σημάδια της φρίκης
Μα μέσα μας η μνήμη καίει –άσβηστο καντήλι

Η Κίτρινη Αποθήκη
Μνήμη Κατοχής κι Αντίστασης
Έρχονται τα παιδιά να την κοιτάξουν
Ν’ αφουγκραστούν το μήνυμα
Που βγαίνει απ΄τα μακρόστενα παράθυρα
ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΦΑΣΙΣΜΟΣ
ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ

©Βασίλης Πολύζος, 1984
………………………………………………………………………….
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Το ντοκιμαντέρ «Η Κίτρινη Αποθήκη» γυρίστηκε
στο στο Βόλο και το Πήλιο στα 1984
και παρουσιάστηκε από την τηλεοπτική εκπομπή
«Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα» της ΕΡΤ 1
στις 25 του Νοέμβρη 1984 , αφιέρωμα στην επέτειο
της Εθνικής Αντίστασης. και ξανά στις 27 του Οκτώβρη 1985.

Έρευνα και κείμενο-σενάριο: Βασίλης Πολύζος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Βαγγέλης Καραμανίδης
Μοντάζ: Γιάννης Στεφάνου
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μπαλλής

Η μουσική της ταινίας ήταν από το έργο
του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη «Αναστημένη Γη».

Για τις ανάγκες της ταινίας κατέθεσαν τις προσωπικές τους
μαρτυρίες οι: Τηλέμαχος Λαμπρόπουλος, Αλέξανδρος Δημητρίου,
Γιάννης Χατζηευθυμίου, Αλέκος Παπαγεωργίου,
Σπύρος Αδαμαντιάδης και Γραμμένος Μαϊτιανός
και τραγούδησαν αντάρτικα τραγούδια τα μέλη της χορωδίας
του 54 Συντάγματος του ΕΛΑΣ που είχε ξανασυγκροτηθεί
και έδινε συναυλίες κατά την εποχή που γυρίστηκε η ταινία
υπό την διεύθυνση του μαέστρου της Ντίνου Πάντα.

Για την ιστορική τεκμηρίωση της έρευνας οφείλω
και από εδώ ευχαριστίες στονΓιάννη Σιαφλέκη, Πρόεδρο
της Π.Ε.Α.Ε.Α. Βόλου την εποχή που γυρίστηκε η ταινία,
στη συγγραφέα-δημοσιογράφο Νίτσα Κολιού
και στον Γρηγόρη Ρέντη, συγγραφέα του βιβλίου
«54 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ».

Β.Π.

Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

Αναδρομές: Η Κίτρινη Αποθήκη (2), ΕΡΤ 1, 25.11.1984, 27.10.1985



Η ΚΙΤΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΗ (2)


Το ντοκιμαντέρ «Η Κίτρινη Αποθήκη» γυρίστηκε
στο Βόλο και το Πήλιο στα 1984
και παρουσιάστηκε από την τηλεοπτική εκπομπή
«Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα» της ΕΡΤ 1
στις 25 του Νοέμβρη 1984 , αφιέρωμα στην επέτειο
της Εθνικής Αντίστασης. και ξανά στις 27 του Οκτώβρη 1985.

Έρευνα και κείμενο-σενάριο: Βασίλης Πολύζος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Βαγγέλης Καραμανίδης
Μοντάζ: Γιάννης Στεφάνου
Σκηνοθεσία: Γιώργος Μπαλλής

Η μουσική της ταινίας ήταν από το έργο
του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη «Αναστημένη Γη».
………………………………………………………

Η ΚΙΤΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΗ
Το κείμενο (συνέχεια)

ΤΟ ΡΟΛΟΪ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

7 Ιούλη του ‘44
Μετά από κατάδοση ΕΑΣΑΔιτών
οι Γερμανοί απαγχονίζουν στα Λεχώνια
τρεις ηρωίδες της Αντίστασης:
Την Ιουλία Τοπάλη.
Τη Σοφία Τοπάλη.
Και τη Φιλίτσα Καλαβρού.

Μάρτης-Ιούλης του ’44.
Οι πιο μαύροι μήνες της Κατοχής
για το Βόλο και τα γύρω χωριά.
Στην Κίτρινη Αποθήκη
το ρολόι του θανάτου χτυπάει ασταμάτητα.

ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ
Δέκα μέρες μετά το Πάσχα του ’44, 27 του Απρίλη,
γίνεται το φοβερό μπλόκο στον Άνω Βόλο. Πιάνουν
εκατοντάδες πολίτες και τους οδηγούν στην Κίτρινη
Αποθήκη. Ένας κουκουλοφόρος με μαύρο ράσο
και μαύρα γάντια ξεχωρίζει πενήντα από τους
κρατούμενους. Παίρνουν τους πενήντα και τους
οδηγούν σε άλλη αίθουσα. Τους κρατάνε για τρεις
ώρες όρθιους κι αμίλητους. Ύστερα τους υποχρεώνουν
να πέσουν μπρούμυτα. Αρχίζουν να τους χτυπούν
με τις μπότες και τους βούρδουλες. Τους παίρνουν
ρολόγια, δαχτυλίδια, κοσμήματα. Ύστερα
τους στήνουν όρθιους στον τοίχο κι αρχίζουν
να τους εκτελούν έξι έξι.
Μετά την πρώτη εξάδα διαλέγουν δυο από τους
μελλοθάνατους για να μεταφέρουν τα πτώματα
έξω από την Κίτρινη Αποθήκη και να τα σκορπίσουν
στους δρόμους. Η εντολή ήταν να εκτελεστούν
είκοσι, σε αντίποινα για τον τραυματισμό ενός
Γερμανού αξιωματικού. Η εντολή εκτελεστηκε
κατά γράμμα. Μέσα στην Κίτρινη Αποθήκη, θανάτωσαν
το βράδυ εκείνο δεκαοχτώ. Και άλλους δυο
στην Πλατεία Ελευθερίας.

(Συνεχίζεται)

εικόνα: Η Κίτρινη Αποθήκη,
εικαστικό του Βασίλη Πολύζου 2011