Βασίλης Πολύζος Emilius: Το "Ηλιακό Ποδήλατο" και ο Seamus Heaney / Wheels within Wheels!

Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013

Το "Ηλιακό Ποδήλατο" και ο Seamus Heaney / Wheels within Wheels!

Το "Ηλιακό Ποδήλατο" και ο Seamus Heaney
του Βασίλη Πολύζου

Δαιμονικό παιδί, δαιμονικό χιούμορ-πνεύμα.
Ποίηση.
Ποιητής.

Όταν δημοσιοποιήθηκε το όνομα του
για το νόμπελ λογοτεχνίας στα 1995
όλοι έψαχναν να τον βρουν.
Δημοσιογράφοι και λοιποί της σοβαροφάνειας.
Και της επιφάνειας.
Άφαντος για μέρες.
Έκανε διακοπές στην Καλαμάτα!
(αν θυμάμαι καλά).

Κυρίες και Κύριοι:
Ο Μεγάλος Σέημους!
Seamus the Famous, οπως είπα με άλλη ευκαιρία.

(ιδού εγώ Seamus the Famous

φυσιοδίφης επί ξύλου κρεμάμενος
αναμνήσεις προκάτ άνοιξης)

Παιδί σκανταλιάρικο στα πενήντα του.
(Και στα εξήντα και στα εβδομήντα του)!

Seeing Things.1991.
Wheels within Wheels!
Με ένα ποίημα
ανεβάζει το ποδήλατο στον Ελικώνα της Ποίησης.
Το στήνει ανάποδα, upside down.
Γυρίζει με το χέρι το πεντάλι.
Όλο και πιο γρήγορα.
Όλο και πιο γρήγορα!
Οι ρόδες γίνονται αχνός που σφυρίζει!!
Πετάει στον πίσω τροχό μια πατάτα!!!
Κι η ρόδα τού γυρίζει στα μούτρα ψιλόβροχο τον πατατοπουρέ!

Στο ποίημα του Seamus Heaney Wheels within Wheels
από τη συλλογή Seeing Things ένιωθα μια δυσεξήγητη
σχέση (wishful thinking?) με το Ηλιακό μου Ποδήλατο,
τον καιρό που το κατασκεύαζα.

Στην αντί επιλόγου επεξηγηματική ΣΗΜΕΙΩΣΗ που έγραψα για
το ΗΛΙΑΚΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ (σελ. 63 στην έκδοση από το ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
2003, δείτε ολόκληρο το κείμενο της σελίδας αυτής παρακάτω)
ανέφερα μεταξύ άλλων και τα εξής:

   «Για τον φιλομαθή αναγνώστη θα πρέπει να επισημάνω εδώ
   τη σχεδόν ενορατική προαναγγελία του ηλιακού ποδηλάτου
   από τον ποιητή Seamus Heaney (“Wheels within Wheels”):

I loved the disappearance of the spokes,

The way the space between the hub and rim

Hummed with transparency. If you threw

A potato into it, the hooped air

Spun mush and drizzle back into your face.»

Είχα εκείνη την εποχή στα χέρια μου τον ογκώδη τόμο
“Seamus Heaney – Opened Ground – Poems 1966-1996”
από τις εκδόσεις Faber & Faber (1998) με ποιήματα του
μεγάλου αυτού Ιρλανδού ποιητή από τις συλλογές-εκδόσεις
Death of a Naturalist, Door into the Dark, Wintering Out,
Stations, North, Field Work, Station Island, The Haw Lantern,
Seeing Things και The Spirit Level, καθώς και μερικά ακόμη
ποιήματα επιλεγμένα από τον ίδιο τα οποία δεν είχαν
περιληφθεί μέχρι τότε στα εκδοθέντα βιβλία του.

την περασμένη Παρασκευή, 30 Αυγούστου,
ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι
ο φίλος μας
ο Seamus Heaney

opened ground?

death of a naturalist?

μα είναι πάντοτε εδώ
δίπλα μας

seeing things

Β.Π. 4/9/2013

υ.γ.
ποιος άλλος παρά ένα παιδί
θα προσπαθούσε
ένα perpetuum mobile (στιγμιαίο!)
διαβάζοντας το ποίημα του Heaney?(video)

______________________________________________________

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Το ηλιακό ποδήλατο, μέσο μεταφοράς, ψυχαγωγίας και εκφοράς
των Διζιλανδίων, σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον
Αιμίλιο (Μάρτης του 2001 – Φλεβάρης του 2002). Αναφορά
στον εφευρέτη και την επινόησή του (η οποία, σημειωτέον,

στερείται σκελετού) γίνεται στο βιβλίο DIZZILAND («έξοδος»):

...ζεύει κάθε πρωί δυο ρόδες ήλιο

στο κρεβάτι του

πιάνει τα γκέμια, σπιρουνίζει

τ’ άξιο άτι του

πετάει πάνω απ’τη μουδιασμένη πόλη

ορθοπεταλιά...

Για τον φιλομαθή αναγνώστη θα πρέπει να επισημάνω εδώ
τη σχεδόν ενορατική προαναγγελία του ηλιακού ποδηλάτου
από τον ποιητή Seamus Heaney (“Wheels within Wheels”):

I loved the disappearance of the spokes,

The way the space between the hub and rim

Hummed with transparency. If you threw

A potato into it, the hooped air

Spun mush and drizzle back into your face.

Και βέβαια δεν θα αποσιωπήσω τις ερωτικές επικλήσεις
της Gillian Allnutt (“Ode”):

I swear by every rule in the bicycle

owner’s manual

that I love you…

O my trusty steed

my rusty three-speed,

I would feed you the best oats

if oats

were applicable.

Β.Π. Μάρτιος 2002

_________________________________________________________________

Wheels within Wheels

                                         I

The first real grip I ever got on things
Was when I learned the art of pedalling
(By hand) a bike turned upside down, and drove
Its back wheel preternaturally fast.
I loved the disappearance of the spokes,
The way the space between the hub and rim
Hummed with transparency. If you threw
A potato into it, the hooped air
Spun mush and drizzle back into your face;
If you touched it with a straw, the straw frittered.
Something about the way those pedal treads
Worked very palpably at first against you
And then began to sweep your hand ahead
Into a new momentum -- that all entered me
Like an access of free power, as if belief
Caught up and spun the objects of belief
In an orbit coterminous with longing.

                                       II

But enough was not enough. Who ever saw
The limit in the given anyhow?
In fields beyond our house there was a well
("The well" we called it. It was more a hole
With water in it, with small hawthorn trees
On one side, and a muddy, dungy ooze
On the other, all tramped through by cattle).
I loved that too. I loved the turbid smell,
The sump-life of the place like old chain oil.
And there, next thing, I brought my bicycle.
I stood its saddle and its handlebars
Into the soft bottom, I touched the tyres
To the water's surface, then turned the pedals
Until like a mill-wheel pouring at the treadles
(But here reversed and lashing a mare's tail)
The world-refreshing and immersed back wheel
Spun lace and dirt-suds there before my eyes
And showered me in my own regenerate clays.
For weeks I made a nimbus of old glit.
Then the hub jammed, rims rusted, the chain snapped.

                                       III

Nothing rose to the occasion after that
Until, in a circus ring, drumrolled and spotlit,
Cowgirls wheeled in, each one immaculate
At the still centre of a lariat.
Perpetuum mobile. Sheer pirouette.
Tumblers. Jongleurs. Ring-a-rosies. Stet!

Seamus Heaney
Wheels within Wheels
a poem from the collection Seeing Things
Faber & Faber (1991)

_____________________________________________________