Κυριακή 14 Απριλίου 2013

Τρεις Απρίληδες: ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος




THE SWEET APRIL

GEOFFREY CHAUCER
The Canterbury Tales
From The Prologue (lines 1-42)


(Note: The text in Middle English)

Whan that aprill with his shoures soote
The droghte of march hath perced to the roote,
And bathed every veyne in swich licour
Of which vertu engendred is the flour;
Whan zephirus eek with his sweete breeth            5
Inspired hath in every holt and heeth
Tendre croppes, and the yonge sonne
Hath in the ram his halve cours yronne,
And smale foweles maken melodye,
That slepen al the nyght with open ye                  10
(so priketh hem nature in hir corages);
Thanne longen folk to goon on pilgrimages,
And palmeres for to seken straunge strondes,
To ferne halwes, kowthe in sondry londes;
And specially from every shires ende                     15
Of engelond to caunterbury they wende,
The hooly blisful martir for to seke,
That hem hath holpen whan that they were seeke.
Bifil that in that seson on a day,
In southwerk at the tabard as I lay                         20
Redy to wenden on my pilgrymage
To caunterbury with ful devout corage,
At nyght was come into that hostelrye
Wel nyne and twenty in a compaignye,
Of sondry folk, by aventure yfalle                         25
In felaweshipe, and pilgrimes were they alle,
That toward caunterbury wolden ryde.
The chambres and the stables weren wyde,
And wel we weren esed atte beste.
And shortly, whan the sonne was to reste,            30
So hadde I spoken with hem everichon
That I was of hir felaweshipe anon,
And made forward erly for to ryse,
To take oure wey ther as I yow devyse.
But nathelees, whil I have tyme and space,           35
Er that I ferther in this tale pace,
Me thynketh it acordaunt to resoun
To telle yow al the condicioun
Of ech of hem, so as it semed me,
And whiche they weren, and of what degree,        40
And eek in what array that they were inne;
And at a knyght than wol I first bigynne.               42


Μεταγλώτισση (Modern English)
από τους Ronald L. Ecker και Eugene J. Crook

When April's gentle rains have pierced the drought
Of March right to the root, and bathed each sprout
Through every vein with liquid of such power
It brings forth the engendering of the flower;   
When Zephyrus too with his sweet breath has blown     5
Through every field and forest, urging on
The tender shoots, and there's a youthful sun,
His second half course through the Ram now run,
And little birds are making melody
And sleep all night, eyes open as can be                     10
(So Nature pricks them in each little heart),
On pilgrimage then folks desire to start.
The palmers long to travel foreign strands
To distant shrines renowned in sundry lands;   
And specially, from every shire's end                        15
In England, folks to Canterbury wend:
To seek the blissful martyr is their will,
The one who gave such help when they were ill.     
  Now in that season it befell one day   
In Southwark at the Tabard where I lay,                   20
As I was all prepared for setting out
To Canterbury with a heart devout,
That there had come into that hostelry
At night some twenty-nine, a company   
Of sundry folk whom chance had brought to fall       25
In fellowship, for pilgrims were they all
And onward to Canterbury would ride.
The chambers and the stables there were wide,
We had it easy, served with all the best;   
And by the time the sun had gone to rest                  30
I'd spoken with each one about the trip
And was a member of the fellowship.
We made agreement, early to arise
To take our way, of which I shall advise.        
But nonetheless, while I have time and space,           35
Before proceeding further here's the place
Where I believe it reasonable to state
Something about these pilgrims--to relate
Their circumstances as they seemed to me,   
Just who they were and each of what degree            40   
And also what array they all were in.
And with a Knight I therefore will begin.                  42

THE CRUEL APRIL

T. S. ELIOT
The Waste Land
From The Burial of the Dead (lines 1-42)


April is the cruellest month, breeding    
Lilacs out of the dead land, mixing           
Memory and desire, stirring       
Dull roots with spring rain.          
Winter kept us warm, covering                                   5
Earth in forgetful snow, feeding               
A little life with dried tubers.     
Summer surprised us, coming over the Starnbergersee
With a shower of rain; we stopped in the colonnade,     
And went on in sunlight, into the Hofgarten,               10
And drank coffee, and talked for an hour.           
Bin gar keine Russin, stamm’ aus Litauen, echt deutsch.               
And when we were children, staying at the archduke’s,               
My cousin’s, he took me out on a sled, 
And I was frightened. He said, Marie,                        15
Marie, hold on tight. And down we went.           
In the mountains, there you feel free.  
I read, much of the night, and go south in the winter.    

What are the roots that clutch, what branches grow       
Out of this stony rubbish? Son of man,                       20
You cannot say, or guess, for you know only      
A heap of broken images, where the sun beats,               
And the dead tree gives no shelter, the cricket no relief,              
And the dry stone no sound of water. Only        
There is shadow under this red rock,                          25
(Come in under the shadow of this red rock),    
And I will show you something different from either      
Your shadow at morning striding behind you      
Or your shadow at evening rising to meet you; 
I will show you fear in a handful of dust.                      30
        Frisch weht der Wind            
        Der Heimat zu,         
        Mein Irisch Kind,     
        Wo weilest du?        
“You gave me hyacinths first a year ago;                     35
They called me the hyacinth girl.”            
—Yet when we came back, late, from the Hyacinth garden,        
Your arms full, and your hair wet, I could not      
Speak, and my eyes failed, I was neither              
Living nor dead, and I knew nothing,                            40
Looking into the heart of light, the silence.          
Öd’ und leer das Meer.                                               42


Η μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη

Ο Απρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός, γεννώντας 
Μες απ’ την πεθαμένη γη τις πασχαλιές, σμίγοντας 
Θύμηση κι επιθυμία, ταράζοντας
Με τη βροχή της άνοιξης ρίζες οκνές. 
Ο χειμώνας μας ζέσταινε, σκεπάζοντας 
Τη γη με το χιόνι της λησμονιάς, θρέφοντας 
Λίγη ζωή μ’ απόξερους βολβούς.
Το καλοκαίρι μας ξάφνισε καθώς ήρθε πάνω
                          {απ’ το Σταρνμπέργκερζε
Με μια μπόρα· σταματήσαμε στις κολόνες, 
Και προχωρήσαμε στη λιακάδα, ως το Χόφγκαρτεν,
Κι ήπιαμε καφέ, και κουβεντιάσαμε καμιάν ώρα. 
Bin gar keine Russin, stamm’ aus Litauen, echt deutsch.
Και σαν ήμασταν παιδιά, μέναμε στου αρχιδούκα,
Του ξαδέρφου μου, με πήρε με το έλκηθρο, 
Και τρόμαξα. Κι έλεγε, Μαρία, 
Μαρία, κρατήσου δυνατά. Και πήραμε τhν κατηφόρα.
Εκεί νιώθεις ελευθερία, στa βουνά.
Διαβάζω, σχεδόν όλη νύχτα, και πηγαίνω το χειμώνα
                       {στο νότο.
Ποιες ρίζες απλώνονται γρυπές, ποιοι κλώνοι
                         {δυναμώνουν
Μέσα στα πέτρινα τούτα σαρίδια; Γιε του ανθρώπου,
Να πεις ή να μαντέψεις, δεν μπορείς, γιατί γνωρίζεις
                            {μόνο
Μια στοίβα σπασμένες εικόνες, όπου χτυπάει ο ήλιός,
Και δε σου δίνει σκέπη το πεθαμένο δέντρο, κι ο γρύλος
                              {ανακούφιση,
Κι η στεγνή πέτρα ήχο νερού. Μόνο
Έχει σκιά στον κόκκινο τούτο βράχο,
(Έλα κάτω απ’ τον ίσκιο του κόκκινου βράχου),
Και θα σου δείξω κάτι διαφορετικό
Κι από τον ίσκιο σου το πρωί που δρασκελάει
                           {ξοπίσω σου
Κι από τον ίσκιο σου το βράδυ που ορθώνεται
                           {να σ’ ανταμώσει
Μέσα σε μια φούχτα σκόνη θα σου δείξω το φόβο.
Frisch weht der Wind
Der Heimat zu,
Mein Irisch Kind
Wo weilest du?
«Μου χάρισες γυάκινθους πρώτη φορά πριν ένα χρόνο·
Μ’ έλεγαν η γυακίνθινη κοπέλα».
—Όμως όταν γυρίσαμε απ’ τον κήπο των Γυακίνθων,
Ήταν αργά, γεμάτη η αγκάλη σου, και τα μαλλιά σου υγρά,
                             {δεν μπορούσα
Να μιλήσω, θολώσανε τα μάτια μου, δεν ήμουν 
Ζωντανός μήτε πεθαμένος, και δεν ήξερα τίποτε,
Κοιτάζοντας στην καρδιά του φωτός, τη σιωπή.
Oed’und leer das Meer.


ΑΠΡΙΛΗΣ PRO BONO PUBLICO

Βασίλης Πολύζος
Το Ταξίδι του Αιμίλιου στην Έρημη Χώρα
(ΕΡΙΦΥΛΗ 2008)

ΑΠΡΙΛΗΣ

απρίλης pro bono publico
μια κατολίσθηση λέξεων
μεγαλοβδόμαδο πάσχα τ’ αηγιωργιού
η μυρουδιά της σκόνης
ιχνογράφησε μια κοπέλα                                    5
που θαύμαζε τις επωμίδες
τα χρυσά κρόσσια
τα σιρίτια
τις στάσεις των εγκωμίων
η μυρουδιά του καπνού τυπωμένη στο τζάκι      10
μαύρες δαχτυλιές απ’ το χειμώνα
έφερε στα ρουθούνια το γκρεμισμένο σπίτι
εδώ ακουμπούσε το χέρι της
στην κουπαστή της σκάλας
στο ξηλωμένο μπαλκόνι κάποτε η ματζουράνα της   15
τα μάτια της έκλεισαν στο σκληρό φως
άνοιξαν στο φόβο
ήρθε μετά pro bono publico
η ζεστή βροχή
κι η λάσπη ως το γόνατο                                     20
κι η γάτα με τα πόδια παστωμένα στον ασβέστη
φάνηκε στο πρώτο στιχάκι
χάθηκε στο δεύτερο
και πάντως τα παιδιά
έπαιζαν το γλυκύ έαρ στο κεφαλόσκαλο                25
κι η γυναίκα στο κρεβάτι ανακεκλιμένη
τραγουδούσε σε labia majora και labia minora
ευλόγησον Κύριε τας εισόδους και τας εξόδους
μετά βαΐων και κλάδων φοινίκων
ωσαννά ω σουζάννα don’t you cry for me                 30
θα φυσήξει απαλό αεράκι στα λιβάδια
θα φυσήξει esprit de corps στους τάφους
κι οι μεταλλικοί φαντάροι σκραπ στο σιδηρουργείο
μπορείς να φτιάξεις από κάθε σώμα
ως εκατό μαχαίρια                                                      35
μπορείς να φτιαξεις μανουάλια και πενοστάτες
κι έναν μεσονύχτιο άνθρωπο με δικράνι
καταμεσής του δρόμου
θυγάτηρ βαβυλώνος η ταλαίπωρος
θα δοξαστεί αυτός που θα σηκώσει ψηλά                   40
τα βρέφη σου
και θα τα συντρίψει πάνω στην πέτρα                         42

Δεν υπάρχουν σχόλια: