Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Αναδρομές: Η Κίτρινη Αποθήκη, ΕΡΤ 1, 25.11.1984, 27.10.1985

Η ΚΙΤΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΗ Το ντοκιμαντέρ «Η Κίτρινη Αποθήκη» γυρίστηκε στο στο Βόλο και το Πήλιο στα 1984 και παρουσιάστηκε από την τηλεοπτική εκπομπή «Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα» της ΕΡΤ 1 στις 25 του Νοέμβρη 1984 , αφιέρωμα στην επέτειο της Εθνικής Αντίστασης. και ξανά στις 27 του Οκτώβρη 1985. Έρευνα και κείμενο-σενάριο: Βασίλης Πολύζος Διεύθυνση φωτογραφίας: Βαγγέλης Καραμανίδης Μοντάζ: Γιάννης Στεφάνου Σκηνοθεσία: Γιώργος Μπαλλής Η μουσική της ταινίας ήταν από το έργο του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη «Αναστημένη Γη». Για τις ανάγκες της ταινίας κατέθεσαν τις προσωπικές τους μαρτυρίες οι: Τηλέμαχος Λαμπρόπουλος, Αλέξανδρος Δημητρίου, Γιάννης Χατζηευθυμίου, Αλέκος Παπαγεωργίου, Σπύρος Αδαμαντιάδης και Γραμμένος Μαϊτιανός και τραγούδησαν αντάρτικα τραγούδια τα μέλη της χορωδίας του 54 Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που είχε ξανασυγκροτηθεί και έδινε συναυλίες κατά την εποχή που γυρίστηκε η ταινία υπό την διεύθυνση του μαέστρου της Ντίνου Πάντα. Για την ιστορική τεκμηρίωση της έρευνας οφείλω και από εδώ ευχαριστίες στον Γιάννη Σιαφλέκη, Πρόεδρο της Π.Ε.Α.Ε.Α. Βόλου την εποχή που γυρίστηκε η ταινία, στη συγγραφέα-δημοσιογράφο Νίτσα Κολιού και στον Γρηγόρη Ρέντη, συγγραφέα του βιβλίου «54 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ». Τους χαιρετίζω από καρδιάς όλους, όπου κι αν βρίσκονται σήμερα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις ατέλειωτες συζητήσεις μας στην παραλία του Βόλου, μ’ όσους τύχαινε να συναντήσω τον καιρό που γυριζόταν η ταινία, κι εκείνη την αφειδώλευτη πρόσκληση "έλα, κάτσε να πιούμε ένα ούζο και να τα πούμε". Δημοσιεύω εδώ το κείμενο που έγραψα για την ταινία: Η ΚΙΤΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΗ KATOXH Βόλος Κατοχή Γωνία Γαζή και Κρίτσκη Η παλιά καπναποθήκη Πανύψηλοι πελιδνοί τοίχοι Καγκελόφραχτα παράθυρα Ο ήχος της μπότας Εδώ δε θά ΄ρθουν τα χελιδόνια Εδώ κομματιάζουν τον ουρανό Περνούν στον ήλιο χειροπέδες Τον σέρνουν στο σφαγείο Στήσαν εδώ αργαστήρι θανάτου Ο φασισμός κι η σβάστικα Ο κουκουλοφόρος με τα φιδίσια μάτια Ο κύριος με τη μαύρη ρεμπούμπλικα και τη μαύρη καμπαρντίνα Να σταυρώσουν τη λευτεριά Βόλος Κατοχή Γωνία Γαζή και Κρίτσκη Η Κίτρινη Αποθήκη ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Απ’ τον πρώτο κιόλας χρόνο της Κατοχής φυσάει στο Βόλο ο άνεμος της Αντίστασης. Βαρύς ο ίσκιος του καταχτητή στην πόλη. Αδειάζει νωρίς η παραλία. Χαμηλώνουν οι φωνές στα κουτούκια της Ιωλκού. Πληθωρισμός, ανεργία, πείνα, μαύρη αγορά, - σύνεργα του χιτλεροφασισμού για την επιβολή της νέας τάξης πραγμάτων. Μα ο λαός δε σκύβει το κεφάλι. Σεπτέμβρη του ’41 ιδρύεται το Ε.Α.Μ. Κι ο Βόλος είναι έτοιμος να σηκώσει το μήνυμα του Αγώνα. Ο κρυφός λόγος της λευτεριάς ζεσταίνει τις καρδιές. Τον ψιθυρίζουν οι γειτόνοι στην Ανάληψη, στη Νέα Δημητριάδα, στις Παράγκες, στο Συνοικισμό. Τον κρύβουν κάτω από τα τρύπια ρούχα τους οι εργάτες κι οι εργάτριες στου Ματσάγκου. Τον ταξιδεύουν με το τρενάκι στο Πήλιο οι σιδηροδρομικοί. Οργάνωση! Αντίσταση! ΟΙ ΦΥΛΑΚΈΣ Κι ο φασισμός θα χτυπήσει με τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια, τις ομαδικές εκτελέσεις। Στο Βόλο λειτουργούν τρία κολαστήρια: Φυλακές Αλεξάνδρας Φυλακές Ιωσαφάτ Κίτρινη Αποθήκη Η ΔΙΑΤΑΓΗ «Πάντες οι ανήκοντες εις τας ενόπλους γερμανικάς δυνάμεις εξουσιοδοτούνται και εντέλλονται να ποιούνται χρήσιν αμέσως παντός όπλου, όπερ φέρουσι μεθ’ εαυτών। Εις περίπτωσιν ταραχών εις δημοσίους χώρους και διαδηλώσεων εντέλλονται να βάλλουν κατά οιουδήποτε πλήθους αδιστάκτως, χωρίς ποειδοποίησιν». ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Ανώφελη διαταγή. Η αντίσταση απλώνει σα φωτιά। 25 του Μάρτη 1942 συνθήματα γεμίζουν τους τοίχους: ΤΟ ’21 ΖΕΙ ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΑΜ Το αντάρτικο φουντώνει στα χωριά του Πηλίου। Τον Οκτώβρη του 1943 σχηματίζεται το 54 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ με έδρα την Άνω Κερασιά και τομέα ευθύνης το Πήλιο, το Μαυροβούνι και τον Κίσσαβο. Δίνονται νικηφόρες μάχες στην Τσαγκαράδα, στην Πορταριά, στη Ζαγορά, στην Αλικόπετρα. Οι Γερμανοί εφαρμόζουν θηριώδη αντίποινα σε βάρος του άμαχου πληθυσμού. Θα κάψουν συθέμελα τη Δράκια, τα Κανάλια, τις Μηλιές. (Συνεχίζεται) .

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011

αναμνήσεις προκάτ άνοιξης, συνομιλία με τον Θεόφιλο


.....................Ζ΄
....................
........
δέος ίσχετε μηδέν όσ’ αυδώ
.....................................................τον μεν πρώτον λόγον
....................................................εποιησάμην περί πάντων,
...................................................ω Θεόφιλε

κι όμως ξέχασα να σου μιλήσω
για το περιβόλι παρά τον ποταμόν αλυσίδα
(σήμερον δεν υπάρχει το εχάλασαν)

στην πόρτα του ζωγράφισα ήμερες ροδακινιές
κι ανάμεσά τους κρέμασα μια κούνια για την Αρετούσα

ήταν άλλοι καιροί
κλεισμένοι σε χρησμούς που δεν αλήθεψαν
σε λόγια που τα πήρε η Ηχώ και τα γύρισε ανάποδα

κάθε που σήμαινε όρθρος ή εσπερινός
απ’ το Κωδωνοστάσιο της Αγίας Φωτεινής
ψιχάλιζε άχνη ασημιού στους ελαιώνες της Άνω Γατζέας

κι η θάλασσα φορώντας τα γλαυκά της με ταξίδευε
τοίχο με τοίχο ως το Τρίκερι
κι ως τη Βαρειά κι ως την Καπερναούμ
παράλιον πόλιν της Τιβεριάδος


κι απέναντί μου ίδιο γαλάζιο η Νεκρά Θάλασσα
μ’ ένα μικρό καΐκι κλειδωμένο στη σιωπή της

στην κουπαστή πέντε φιγούρες ξέμειναν
ακίνητες στο αεί
δείχνοντας ώρα δώδεκα

η όστρια έφαγε το μέσα του προσώπου τους
άφησε μόνο το περίγραμμα μιας ικεσίας
και τις τρεμουλιαστές σκιές μες στο νερό
που μόλις τις αγγίξεις με το βλέμμα χάνονται

τους ξέρω, λες, πετούσαμε μαζί
πριν κάψει ο ήλιος τα φτερά τους

τη μέρα του Ευαγγελισμού χαμογελούν ακόμη ανέμελα
στη σχολική φωτογραφία

μα έχω ξεχάσει πια τα ονόματά τους
ίσως γιατί τα ξέχασαν κι αυτοί
στο πλήρωμα του χρόνου

οι μνήμες είναι ασήκωτες
είπε ο πορθμέας στρίβοντας τσιγάρο
θα μου βούλιαζαν τη σκαμπαβία

ήταν άλλοι καιροί που ανοίγαμε το μουσαφίρ-οντά
στα χελιδόνια

και το πρωί στρώναμε χρώματα
στο αλφαβητάρι του ήλιου συλλαβίζοντας
αγιόκλημα και μέντα κι άγριο γιασεμί
και δυοσμαρίνι στα βυζιά των κοριτσιών

μέρα Απριλιού κινήσαμε
για την αντίπερα επιφάνεια των παραμυθιών
σφραγίζοντας στη μεσαυλή
τη βρύση με τ’ αθάνατο νερό

χάθηκαν τ’ αρχοντόσπιτα πάνω στο λόφο
που διαπέρασε ξιφήρης ο ήλιος μυριάκις

οι πέτρες οι πελεκητές έριξαν τις φολίδες τους
τα κεραμίδια ζάρωσαν στον αέρα
τα σπιτόφιδα πήραν το δρόμο της γουστέρας
πίσω απ’ τα σταροχώραφα

θ’ αφήσω, είπες, μόνο έναν βραδυνό φεγγίτη
για την κουκουβάγια

και για το γυρισμό θα ιστορήσω
ανέσπερα σημάδια στον ορίζοντα

κατά τη Δύση έναν μικρό ακτινωτό τροχό
κι απάνω του το χρόνο καθ’ ομοίωσιν παιδός
με δυο καρφιά στα χέρια κι άλλα δυο στα πόδια

και κατά την Ανατολή έναν μπαξέ
με χλωροφορμισμένους κατιφέδες

έμαθα τέχνες μαγικές τρίβοντας στο γουδί
φύλλα ροδιάς και κρόκο αυγού
κι απ’ τα πλοκάμια της νυχτός λουλάκι

και τώρα ξέρω να διαβάζω το ρολόι των δέντρων
και τα ανεξίτηλα όστρακα στ’ αρχεία των βράχων
και τα βότσαλα μόλις τα βρέξω σε θαλασσινό νερό

κι όταν χτυπήσω παλαμάκια τρεις φορές
ανοίγει ο ουρανός σαν άρραφος χιτώνας
από πάνω έως κάτω

μια απέραντη τοιχογραφία γραμμένη σε ειλητάριο φλογός
την ώρα του μεσημεριού

αριστερά μας άγρια μάχη εφίππων Άγγλων κατά των Ινδών
και στα δεξιά το Μέγα Εξοχικόν Καφενείον

όπου καθόμασταν κλεισμένοι στο παρόν του παρελθόντος
παίζοντας ασταμάτητα την ίδια πάντοτε παρτίδα τάβλι

σήμερα, είπες, θα κρατήσω τα Γαυγάμηλα
και πάρε εσύ τα Σούσα κι ένα μπουκέτο παπαρούνες
από τ’ ανθισμένα στήθη των νεκρών

η μόνη αλήθεια είναι τα χρώματα
που αλλάζουν με το φως
κάθε στιγμή

Βασίλης Πολύζος
αναμνήσεις προκάτ άνοιξης
το Ζ΄ άσμα
εκδ. Απόπειρα 2006

εικόνα:
Έργον Θεοφίλου Γ. Χ΄΄Μιχαήλ, 1932
"Βεριβόλι παρά τον ποταμόν αλισύδα, και σήμερον
δεν υπάρχει το εχάλασαν" (λεπτομέρεια)


Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

από τα "δύστυχα" του Αιμίλιου / Emilius Raucher



από τα "δύστυχα" του Αιμίλιου

πάνε τα χρόνια μας τ’ ανέμελα
μας τσάκισε η ζωή συθέμελα
***
αλλιώς τα περιμέναμε κι αλλιώς μας ήρθαν
χάσαμε τα μωρά μας στη νεροτσουλήθρα
***
ένα το καναρίνι κι άλαλο στο κλουβί
στο σουπερμάρκετ η άνοιξη πανάκριβη
***
γύρισαν απ’ τη μάχη οι δεκανείς
μα το μπουλντόγκ μάς έφαγε το κανίς
***
τραβώντας τα σπίτια μας στην κατηφόρα
πήρε ο διάολος τα κωνοφόρα
***
αυτοί που μας περνούσαν για τετράποδα
φορούσαν τα παπούτσια τους ανάποδα
***
κι εκείνοι που μας τό ’παιζαν επαναστάτες
μας βγήκαν εξαπτέρυγα και φανοστάτες
.
.
από τα δύστυχα του Αιμίλιου
© Βασίλης Πολύζος 2004
EmiliusRaucher
μια ζωγραφιά
του Βασίλη Πολύζου 2005

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

βασίλης πολύζος, παγκόσμια νύχτα ποίησης, αφιέρωση

ποιήματα

να ορίσω την απεραντοσύνη του χιονιού
με τέσσερεις μολυβιές
να κλείσω χιλιάδες κρυστάλλινα ελάφια
μέσα σε τοίχους σοβαροφανείς
βεβαίως δεν είναι σκόπιμος
ο διάλογος μ’ένα ρολόι
η εμμονή του στους κανόνες της στίξης
νεκρώνει το λόγο μου πριν της ώρας του
κι ο τοίχος είναι πάντα τοίχος
(ας μην καταφρονούμε τ’αυτονόητα)
μα αν τον γκρεμίσουμε τί
θα βάλουμε πάνω στις ρίζες του
η φύση μας απεχθάνεται το κενό
ίσως έρθουν φαντάσματα νυχτόβια
να κατοικήσουν στον αδέσμευτο χώρο
η Αλφάβητος αντεσταμμένη
η Γάτα με τις εννιά ουρές
κι ο κουτσοπόδαρος τσαγκάρης
που φτειάχνει μόνο αριστερά παπούτσια
με απεριόριστη σεξουαλική έπαρση
θα ξελογιάσει τις γυναίκες μας


Βασίλης Πολύζος, ποιήματα
Ηλιακό Ποδήλατο, εκδ,. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2003


οδοιπορικό

σε λίγο φτάνουμε
είπε η Κρισταμπέλ

η Κρισταμπέλ
Mutter Erde
των αγγέλων χαρμονή
σούπερ μίνι φούστα
άφλεκτος βάτος
ασημένιο τσαντάκι
κρεμαστό στον ώμο
νεφέλη ολόφωτη
όχι φιλιά στο στόμα

σε λίγο φτάνουμε
είπε η Κρισταμπέλ

ξεπερνώντας το μη περαιτέρω
αφήνοντας πίσω μας τις σκυθρωπές θεότητες
άλλες με το δάχτυλο απαγορευτικό
μπροστά στο στόμα
κι άλλες με το κεφάλι στην παρένθεση των χεριών
ακολουθούσαμε την οδηγία της δίγλωσσης ταμπέλας
ad absurdum και ελληνιστί εις άτοπον
σ’ ένα δρόμο ξερό σαν σεντόνι
απλωμένο στο βοριά

και πιο πέρα
τα σκουριασμένα χωράφια
παραδομένα στο χέρσο ηλιοβασίλεμα

σε λίγο φτάνουμε
είπε η Κρισταμπέλ
στο Ξενοδοχείο των Ποιητών

Βασίλης Πολύζος, οδοιπορικό
μια δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ* και άλλα αμφίδρομα
εκδ. ΑΠΟΠΕΙΡΑ 2008

Σάββατο 19 Μαρτίου 2011

σαρακοστή / reading poetry around the clock



σαρακοστή

διαβάζω γραφές σε χάρτινο αμπαλάζ
σκέψεις ψημένες στους σαράντα κελσίου
συντηρημένες με ασκορβικό οξύ

γίνε πουλί μου θάλασσα
κι εγώ το ακρογιάλι

εγώ
ο μέγας ανέτοιμος
ο μέγας συναξαριστής
ο μέγας πλαγιαριστής
ο ελάχιστος των φυτών
ο ελάχιστος σιωπηλός
the silent partner
la bocca chiusa

είδα τις δαχτυλιές στο τζάμι
σημάδια που άφησε ο Βιργίλιος
ο Πάτρικ Κάβανα
ο Γ. Σεφέρης
και επτοήθην

τη ημέρα ταύτη
ερράγησαν πάσαι αι πηγαί της αβύσσου
και οι καταρράκται του ουρανού ηνεώχθησαν

στον κάμπο της Θεσσαλίας
συνάντησα το χιονισμένο φως
αγόρασα τις τρεις Μαρίες στην τιμή της μίας
σφύριξα τα σκυλιά του Ακταίονα
έπαιξα computer games
με τη γυμνή Αρτέμιδα
και επτοήθην

τι δ’ αν λέγοι τις ασμάτων αισχρών νόσους
μέλη τε θηλύνοντα καρδίας τόνον
αυλούς, χορείας πορνικών βοσκημάτων;

ένα μαλαματένιο άλογο
η χαίτη του αστήρ διάττων στην ομίχλη
παραβγαίνει με το τρένο
στον κάμπο της Θεσσαλίας
εις μάτην

nunc dimittis

έγειρα δίπλα στους νεκρούς
που ακονίζουν τα λόγια τους στη μαρματόπλακα
αφουγκράζονται τη φλέβα στο λαιμό μου
πικραίνουν το νερό βαθιά στη γη

νυν απολύοις

σαρακοστή, ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από το βιβλίο
μια δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ* και άλλα αμφίδρομα
εκδ. ΑΠΟΠΕΙΡΑ 2008

reading poetry around the clock,
εικαστική σύνθεση του Βασίλη Πολύζου 2008

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

close up / ο ιστός της Πηνελόπης



close up

άδειο χαμόγελο
μιας φωτογραφίας
για ταυτότητα
κοιτάξτε λίγο πιο
αριστερά
σ’ αυτό το
σημείο εδώ
πάνω απ’ τον ώμο μου
ωραία
κλικ

στο φόντο χαμηλός
ουρανός
με το ηθικό του
πεσμένο

σ’ αλλοτινούς καιρούς?
τον ξεκλειδώναμε?
τα πρωινά?
και γέμιζε τριαντάφυλλα?
ο επάνω κόσμος?
ανοίγαμε τη θάλασσα?
διάπλατα πέρα ως πέρα?
να παίξουν τραμπολίνο?
τα δελφίνια?

αυτά παρέδωσαν
αρκούντως
οι προλαλήσαντες

τουλάχιστον
τώρα που μεγαλώσαμε
εκτός Ιθάκης
ας σεβαστούμε
τη χαμένη τιμή
της Πηνελόπης


Βασίλης Πολύζος
close up
© 2004

ο ιστός της Πηνελόπης
μια ζωγραφιά
του Βασίλη Πολύζου 2007

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011

Το tsunami της Διζιλάνδης, δυο μέρες πριν!


ΣΥΜΒΑΙΝΟΝ
Σύμπτωση βέβαια!
Αλλά αξιοσημείωτο!
Το tsunami της Διζιλάνδης προηγήθηκε κατά δυο μέρες!
Δείτε την ανάρτηση εικόνας καταστροφής, Τετάρτη 9 Μαρτίου 2011,
στο μπλογκ dizzilander.blogspot.com
(αναδημοσίευση επάνω)
Β.Π.

Τρίτη 8 Μαρτίου 2011

Η δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ*: 9. Με μπλε μεταλλική σκιά


Με μπλε μεταλλική σκιά

Με μπλε μεταλλική σκιά στα οξειδωμένα βλέφαρα
Με πορφυρή επίχριση ηδονής στα μαραμένα χείλια
Με δυο μικρά διαμάντια βιδωμένα στα πτερύγια της μύτης
Ιδού εγώ
Είπε
Κεφαλή Πτολεμαίου Επιφανούς
Κεφαλή Φαρνάκου
Κεφαλή Αρσινόης
Κεφαλή Σελεύκου Φιλοπάτορος
Κεφαλή Κλεοπάτρας
Κεφαλή Τιγράνου
Κεφαλή Αντιμάχου της Βακτρίας
Κεφαλή Μιθριδάτου
Κεφαλή Βερενίκης
Κεφαλή ποιητού Ευμένους

Ιδού εγώ
Κυνηγός κεφαλών
Γυμνός ανάμεσα σε δυο καθρέφτες
Μ’ ένα φτηνό φεγγάρι πάνω από τον έρημο ελαιώνα
Νιώθοντας Ιασής
Νιώθοντας Οροφέρνης
Νιώθοντας Ευρίων
Νιώθοντας Μυρτίας
Διδάχτηκα τους έρωτές τους
Διδάχτηκα τη μουσική του σώματος
ναι ούτως ουν ανάβαινε
ναι ούτως και κατάβαινε
Είπε

«Με μπλε μεταλλική σκιά», το 9ο ποίημα
από τη σπονδυλωτή σύνθεση
μια δεύτερη ανάγνωση του ποιητή Κ* του Βασίλη Πολύζου
εκδ. ΑΠΟΠΕΙΡΑ 2008

Εικόνα: μια εικαστική απόπειρα του Βασίλη Πολύζου
πάνω στο σχέδιο «Καβάφης» του Γιάννη Κεφαλληνού

Σάββατο 5 Μαρτίου 2011

remissio peccatorum / ερωτικός χαρταετός



remissio peccatorum

Κύριε Κύριε
το πέλαγος πολύ των ανομημάτων μας.
Πώς παρεξέκλιναν της ευθείας οδού
αυτές οι ροδοδάφνες;
Πώς ταξιδεύουν χωρίς άδεια απόπλου
οι χαρταετοί της Καθαρής Δευτέρας;
Ποιος έσπειρε τόση ανυπακοή
στο πρωινό φως του Μάρτη;

Επληθύνθησαν τα ζιζάνια στην αλάνα
τυλίγουν γύρω τους τα σύννεφα με ανέμελες περιστροφές
παίζουν σκαμπίλια με τον άνεμο
κλέβουν τον ήλιο μέσα από τα χέρια του τερματοφύλακα.
Άγουρες πέτρες πιάνουν στα δίχτυα τους
μικρές φλεβίτσες χλωροφύλλη
όπου να ’ναι θα δέσουν παράνομο καρπό.

Αμαρτωλοί άνθρωποι
εις μάτην διδάχτηκαν την Έπαρση των Κτηρίων
την Ευταξία των Φυτωρίων
τη Χρηστομάθεια των Σημάτων.
Μελετούν κρυφά τον Πορτολάνο των Ονείρων
βαδίζουν σκολιά μονοπάτια
εμπιστεύονται τις τσουκνίδες και το άγριο μέλι.

Παντεπόπτα Υπολογιστή
άφες αυτοίς.
Εσύ συνέταξες την άλγεβρα των λουλουδιών
τις εξισώσεις των οριζόντων
τα ολοκληρώματα των επαναστάσεων.
Πώς να ξεφύγουν απ’ το άγρυπνο μάτι σου;

remissio peccatorum, ένα ποίημα του Βασίλη Πολύζου
από τη συλλογή DIZZILAND, εκδ. ΕΡΙΦΥΛΗ 2001

ερωτικός χαρταετός, μια ζωγραφιά του Βασίλη Πολύζου 2005